Wil jij meer inzicht uit waterdata halen?
Sinds 2018 verzorgt Wateropleidingen de Werkplaats Datamanagement. Deelnemers van waterschappen en drinkwaterbedrijven raken hier vertrouwd met goed datamanagement met als doel om de juiste inzichten uit waterdata te halen. Begin 2022 start een nieuwe uitvoering. We vroegen Huibert-Jan Lekkerkerk, één van de docenten, wat deelnemers van deze opleiding kunnen verwachten.
Wat is je functie en waarom geef je les voor Wateropleidingen?
Al jaren vind ik overdracht van kennis heel erg belangrijk. Dat doe ik deels als senior docent Hydrografie aan de Zeevaartschool op Terschelling en deels als freelance consultant op het gebied van geo-informatie en hydrografie. Vanuit die laatste rol ben ik bijvoorbeeld bij de Omgevingswet betrokken, maar ook bij complexe waterbouw projecten. Van 2005 tot en met 2018 was ik betrokken bij de standaardisatie van waterinformatie, eerst bij de IDsW en later bij het Informatiehuis Water en Waterschapshuis. Ook het lesgeven voor Wateropleidingen komt voort uit dezelfde drive om mensen van kennis te voorzien. Geef ze geen vis maar leer ze vissen tenslotte.
Welke ontwikkelingen rondom data zie je in de watersector?
De eerste vraag is dan wat de watersector nu eigenlijk anders maakt dan andere sectoren. Want er zijn enorm veel ontwikkelingen rondom data in het algemeen. Denk aan Artificial Intelligence, Big Data maar ook cybersecurity. Wat de watersector echter in mijn ogen altijd anders heeft gemaakt, is dat het een wat bijzondere schaalgrootte heeft. Niet zo klein dat alle spelers elkaar precies kennen en op informele contacten werken, maar ook weer niet zo groot dat alles via formele afspraken verloopt. Dat maakt de sector zowel interessant als uitdagend. Het betekent ook dat we bij het gebruik van data met elkaar goede afspraken moeten maken. Niet alleen technisch maar ook in de keten. Data wordt niet op één plek binnen de organisatie gebruikt maar juist heel breed. Je ziet dan ook dat niet iedereen even bewust is van elkaars rol of de waarde van de data. Juist dat onderlinge begrip en het (nog) betere gebruik van data is denk ik de grootste uitdaging in de watersector.
Wat leren de deelnemers in de Werkplaats Datamanagement?
De Werkplaats Datamanagement is zoveel mogelijk toegesneden op de praktijk. Althans, voor zover je die in de klas kunt reproduceren. Tijdens de werkplaats proberen we de deelnemer aan de hand van praktische voorbeelden en bij voorkeur eigen data mee te nemen in de stappen van de zogenaamde datacyclus. Dat betekent verder kijken dan je eigen rol, maar ook nadenken over waarom data nu eigenlijk verzameld wordt. Daarbij is er een belangrijke mix van theorie en oefeningen. Wel gelijk een waarschuwing, de deelnemer zal in de opleiding op geen van de onderwerpen uit de cyclus een expert worden. , Juist het overzicht hebben en houden en begrijpen wat er nodig is om zo’n cyclus aan de praat te houden is de kracht van deze werkplaats. Tegelijk worden wat technischere onderwerpen ook niet geschuwd en laten we deelnemers volop met data oefenen.
Natuurlijk zit hier een gedachte achter. We proberen zoveel mogelijk een hele cyclus op hoofdlijnen te doorlopen zoals dat ook binnen de eigen organisatie zou gaan. Daarbij krijgt de deelnemer dus de mogelijkheid om over de eigen schutting te kijken. Maar daarmee ook uit de eigen comfortzone te komen en na te denken over de eigen rol in dat proces. Zo hopen we dat er (denk)processen op gang komen waar uiteindelijk de hele organisatie mee geholpen kan zijn.
Hoe passen de deelnemers dit toe in hun werk?
Zoals genoemd proberen we alles zo goed mogelijk bij de praktijk te laten aansluiten. Na de eerste les dagen we deelnemers uit om met een datamanagement issue uit de eigen organisatie te komen. Dat lukt ook eigenlijk altijd wel, hoewel het voor de één makkelijker is dan de ander. Daarbij gaan we ook de discussie aan wat nu eigenlijk het echte (onderliggende) probleem is. Uiteindelijk kiest de deelnemer zijn/haar eigen casus. Die kan relatief klein zijn, zoals de vraag of het mogelijk is om aan de hand van data de onderhoudsintervallen van een pomp te voorspellen. Maar ook heel breed tot de informatiehuishouding van een bepaald proces binnen de organisatie. Wat ons betreft is er ook geen goede of foute casus. De belangrijke vraag is of het mogelijk is om alle stappen binnen de datamanagement cyclus goed te doorlopen en zo tot een gericht advies te komen. Gedurende de weken werken de deelnemers hun eigen casus uit aan de hand van de geboden theorie en praktijkvoorbeelden. Daarbij worden ze ondersteund door de docenten. Uiteindelijk leveren ze een eindrapport in wat ze middels een 5 minuten pitch ‘verdedigen’, zoals dat zou kunnen gebeuren in de eigen organisatie.