25 jaar Wateropleidingen - Basisopleiding Riolering
Wateropleidingen bestaat 25 jaar. Met docenten kijken we terug naar de ontwikkelingen die onze langlopende opleidingen hebben doorgemaakt. Deze keer kijken we naar de Basisopleiding Riolering met docent Karst Jan van Esch.
Hoe is de Basisopleiding Riolering ontstaan?
Deze heette eerst de Basiscursus Riolering. Sinds 1983 werd deze verzorgd door de Nederlandse Vereniging voor Afvalwater (NVA). Direct vanaf het begin was er bij beleidsmedewerkers en beheerders van riolering veel interesse om deze cursus te volgen. De eerste uitvoering startte met meer dan 50 deelnemers. In 1995 heeft Wateropleidingen de cursus overgenomen. Toen ik in 1997 startte als docent waren er vier groepen in Den Haag, Utrecht, Zwolle en Eindhoven. In 1998 is de cursus herzien naar de Basisopleiding Riolering.
Wat zijn de grootste veranderingen in deze opleiding geweest?
De basis is door de jaren intact gebleven. De opleiding bestaat uit ongeveer dertig bijeenkomsten en duurt een jaar. Ontwikkelingen in het werkveld worden in de inhoud van de opleiding verwerkt. Dit zie je terug in benamingen van de eerste module, waarin ik les geef. In 2001 heette deze ‘beleid en bestuur’ omdat je in deze tijd druk bezig was om een gemeenteraad te overtuigen. Daarna werd de naam gewijzigd in ‘beleid en planvorming’, ‘beleid en zorgplicht’ en ‘context en zorgplicht’, zoals de module nu nog steeds heet.
Waarin verschilt de cursist uit 1997 met die van nu?
Mensen veranderen. Een verschuiving van leerling naar cursist. In het begin namen er meer leerlingen deel die voornamelijk naar de lessen kwamen om te luisteren. Dit zijn nu cursisten geworden. Ze zijn mondiger en gewend om meer zelf te doen. Dit neem je mee in je lessen door hen te laten participeren.
De doelgroep van de opleiding is gelijk gebleven: beleidsmedewerkers en beheerders van riolering en stedelijk water. Wel zie je een verandering in de drijfveren om deel te nemen. Meer cursisten kiezen er nu zelf voor om deel te nemen, in plaats van dat zij gestuurd worden. Ook wordt de groep homogener. In het begin kon je namelijk alleen kiezen uit de Basisopleiding Riolering, maar tegenwoordig is er met de opleiding Rioleringstechniek en de cursus Highlights Riolering meer keuze.
Wat is er veranderd in het lesgeven?
We maken meer gebruik van de digitale mogelijkheden. Cursisten maken via de Digitale Wateropleidingen (DWO) opdrachten als voorbereiding op de les. Ook maken we gebruik van multimedia om snel informatie over te brengen en activerende werkvormen om cursisten in de les te betrekken. Als docent sta je er ook niet om alleen te behandelen wat er in het lesboek staat. Je staat er om je ervaring met de groep te delen en vertelt met name ook waarom iets in het lesboek staat, wat de achtergronden zijn. Wateropleidingen helpt docenten met didactische trainingen, dat is goed. In deze trainingen leren we om cursisten beter te bereiken.
Vanaf 1995 hebben er 1938 cursisten deelgenomen aan de Basisopleiding Riolering. Zijn er cursisten of uitvoeringen die er voor jou extra uitspringen?
We verzorgen de opleiding met meerdere docenten, met ieder hun eigen expertises. Ik verzorg vier lessen in de eerste module en maak de cursisten maar kort mee. Een les die mij in het bijzonder is bijgebleven is die van 11 september 2001. In de middag waren de aanslagen in New York en Washington en ’s avonds moest ik lesgeven. Begrijpelijkerwijs waren cursisten niet met hun aandacht bij riolering. We hebben het in deze les toen eerst over de aanslagen gehad, kort wat vragen over de lesstof behandeld en zijn vroegtijdig gestopt.
Als je naar de toekomst kijkt van riolering, waar staan we dan over 10 jaar?
Er ligt meer dan 100.000 kilometer riolering in Nederland. Een robuust systeem dat meer dan 97% van de huishoudens in Nederland bediend. Het is de op één na duurste infrastructuur van Nederland. In tien jaar zal er niet heel veel veranderen, maar op langere termijn wel. Er zijn voldoende uitdagingen rondom hoosbuien en de inrichting van de openbare ruimte. We gaan meer gebruikmaken van gescheiden riolering voor het huishoudelijke afvalwater en het regenwater. Regenwater zal anders verwerkt gaan worden. Minder door de buizen en meer via het oppervlak naar plekken waar het geen schade oplevert of kan infiltreren.
Waarom moet je deelnemen aan de Basisopleiding Riolering 2019/2020?
De Basisopleiding Riolering is enige opleiding in Nederland die je in een jaar tijd een volledig overzicht van het werkveld geeft. Bij het hogere onderwijs is er vaak te weinig aandacht voor riolering en stedelijk water. Veel kennis en kunde zit in mensen die de komende jaren de sector verlaten om met pensioen te gaan. De Basisopleiding maakt je enthousiast over de sector en levert nieuwe bevlogen mensen die geven om riolering en stedelijk water.
Hoe zie je de toekomst van de Basisopleiding Riolering?
De opleiding voldoet aan de wensen van de sector. Inhoudelijk zal de opleiding de komende jaren blijven meegroeien met de ontwikkelingen in de sector. Ook de manier van lesgeven verandert mee. Meer gebruikmaken van digitale leermiddelen en nieuwe lesmethodes om de lesstof het beste over te brengen op cursisten.
Basisopleiding Riolering 2019/2020
In september gaat de Basisopleiding Riolering weer van start in Utrecht. De eerste groep op de woensdagen (start 4 september) zie inmiddels al vol. In de groep op de donderdagen (start 5 september) is nog wel ruimte. Kijk hier voor meer informatie.
Op excursie tijdens de Basisopleiding Riolering in 2012
