‘De kern van de watersector zit in goed opgeleid personeel’

Al 30 jaar is Wateropleidingen hét opleidingsinstituut van en voor de watersector. Dat is veelzeggend. Maar wat betekent deze toegewijde partner nou echt? We vragen het aan de directeuren van Vewin, AquaMinerals en KWR, en uiteraard ook aan de directeur van Wateropleidingen zelf.  

Hans de Groene, directeur Vewin

Een kostbaar bezit om zuinig op te zijn
Hans de Groene, sinds 2017 directeur van Vewin, beaamt dat Wateropleidingen de watersector ontzorgt in het opleiden van personeel. Als brancheorganisatie is het de taak van VEWIN om de belangen van de drinkwaterbedrijven te vertegenwoordigen in de Nederlandse en Europese politiek. “De drinkwatersector is een vitale nutssector, met volksgezondheid op de eerste plaats”, zegt De Groene. “Daarvoor is goed opgeleid personeel altijd ongelofelijk belangrijk geweest. Vakkundigheid zit in de kern van onze sector; daarom zijn de drinkwaterbedrijven vertegenwoordigd in de raad van toezicht van Wateropleidingen. Grote opgave voor de komende tijd is bijvoorbeeld de stijgende drinkwatervraag als gevolg van een groeiende bevolking en economie. Behalve inzetten op drinkwaterbesparing, moet de productiecapaciteit omhoog. Tegelijkertijd worstelen we met bronnen die steeds meer vervuilen. Dit vraagt om meer investeringen in capaciteitsuitbreiding en zuivering. Want aanpak bij de bron gebeurt nog onvoldoende. Voor al deze ontwikkelingen is een toenemend aantal mensen nodig. Zij moeten permanent worden geschoold om bij te blijven. Daarnaast heeft de sector – zoals vele andere – te maken met vergrijzing. Ook daarin heeft educatie een rol. Want mensen die goed zijn opgeleid kunnen makkelijker hun werk blijven doen. Over het aanbod van Wateropleidingen hoor ik niets dan goeds. Dat is belangrijk voor de drinkwaterbedrijven, maar bijvoorbeeld ook voor de waterschappen. Als opleidingsinstituut maakt Wateropleidingen deel uit van het totale ecosysteem van de watersector. Een kostbaar bezit, waar we zuinig op moeten zijn.”

Olaf van der Kolk, directeur AquaMinerals

Werken met professionals uit de sector
Achter Wateropleidingen zit een goede visie door te werken met professionals uit de watersector. Dat vindt Olaf van der Kolk, sinds 2016 directeur van AquaMinerals. “Een aantal van onze medewerkers is docent in trainingen over duurzaamheid en circulariteit”, vertelt hij. “Zo komt onze kennis over reststoffen op de werkvloer van drinkwaterbedrijven en waterschappen terecht. De kwaliteit en leveringszekerheid van die stoffen zijn daardoor zo goed mogelijk geborgd. Daarnaast helpen de trainingen om duurzaamheid en circulariteit te agenderen. Er ontstaat aandacht voor nieuwe kansen. Op hun beurt geven deelnemers aanknopingspunten waarmee wij verder kunnen. Naar mijn idee liggen er ook nog enorme opleidingskansen voor circulariteit en duurzaamheid in het buitenland. Want over de grens neemt het afval- en grondstoffenprobleem in de drinkwaterbereiding en afvalwaterzuivering flink toe. Nu duurzaamheid en circulariteit steeds meer worden vormgegeven, sluit ik niet uit dat de kennis hierover centraal op peil gehouden gaat worden. Daarvoor moet je bij Wateropleidingen zijn. Misschien is het mogelijk om bepaalde opleidingen een kwaliteitsstandaard mee te geven, met een regie vanuit de watersector zelf. Je moet niet onderschatten hoe graag medewerkers binnen de sector hun kennis delen. Dat komt door onze publieke functie. Wateropleidingen pakt in deze omgeving haar rol van toegewijd opleidingsinstituut. En dat doen zij bijzonder goed, met een team van sympathieke mensen en een open houding naar buiten. Geweldig toch?”

Mariëlle van der Zouwen, directeur a.i. KWR Water Research Institute

Oog voor alle generaties waterprofessionals
Wateropleidingen en KWR vullen elkaar mooi aan, zegt Mariëlle van der Zouwen, directeur a.i. van KWR. “Het is een soort wederkerige afhankelijkheid. Met de resultaten van ons wetenschappelijk onderzoek kan Wateropleidingen verder. Tegelijkertijd zitten zij bovenop de praktijk: de geboortegrond van onze kennisvragen. Nog een overeenkomst zie ik in collectiviteit. Net zoals KWR een collectief en interdisciplinair onderzoeksprogramma heeft met de drinkwaterbedrijven – Waterwijs – is Wateropleidingen een belangrijk instituut om te komen tot een collectieve opleidingsvraag. Neem bijvoorbeeld een thema als Omgeving en Transities, sinds kort opgenomen in het gezamenlijke onderzoek. Koppel daar een collectief opleidingsprogramma aan vast, en je kunt overal het kennisniveau bieden dat nodig is. Een andere rol die ik voor Wateropleidingen zie, komt voort uit de noodzaak tot verjonging in de watersector én het behoud van waardevolle seniore kennis. Je zou nieuwkomers een goede start kunnen geven door hen vanaf hun entree in de sector op te leiden. Mijn wens voor Wateropleidingen is dat zij op een goede manier kunnen investeren in die opleiding. Jonge mensen raken dan nog beter ingebed in de watersector, gebruik makend van hun kennis en talenten. Bij KWR ervaren we dat jonge mensen fundamentele vragen stellen en daarmee vastgeroeste patronen doorbreken. Dat hebben we hard nodig. Wat ik interessant vind aan de aanpak van Wateropleidingen? Dat zij niet alleen het individu opleiden, maar ook werken met groepsgewijs leren waarin ruimte is voor het delen van kennis en ervaringen tussen vakgenoten van alle generaties. Het kan bijna niet beter.”

Gabriëlle Knufman, directeur Wateropleidingen

Vormgeven aan interdisciplinariteit en systeemdenken
Afkomstig uit de maritieme sector en met een passie voor een leven lang ontwikkelen, volgde Gabriëlle Knufman haar blauwe hart. Sinds 2021 is zij directeur van Wateropleidingen. “Om de watersector waar Nederland zo bekend om staat te behouden, is kennisborging nodig”, zegt zij bevlogen. “De problematiek is dusdanig dat dit vraagt om een systeemaanpak. Waterprofessionals moeten in staat zijn om complexe uitdagingen holistisch op te lossen. Als Wateropleidingen willen we daarin een cruciale rol spelen. Dat doen we door interdisciplinaire en praktijkgerichte leermethoden aan te bieden, gericht op samenwerking. Ons belangrijkste doel is de vakkennis en vaardigheden van waterprofessionals op een hoger peil te brengen. Dat gaat veel verder dan de overdracht van technische kennis. Je moet ook kunnen samenwerken en communiceren met stakeholders. Door zulke aspecten in onze opleidingen te integreren, proberen we hierin te verbinden. Naast het reguliere aanbod zien we een toenemende aandacht voor onze producten in maatwerk, co-creatie en incompany trainingen. Opdrachtgevers weten ons hiervoor steeds beter te vinden. De nieuwe website die eind dit jaar live gaat, zal dit nog makkelijker maken. Wateropleidingen is een stichting zonder winstoogmerk. In de afgelopen 30 jaar hebben we bewezen om op eigen benen te kunnen staan, zonder een instandhoudingsbijdrage vanuit de overheid of publieke sector. Ik ben trots op ontzettend veel dingen, maar vooral op de gunning van de aanbesteding voor het vierjarige opleidingsprogramma voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP), samen met TwynstraGudde. Met zo’n mooie samenwerking kunnen we de interdisciplinariteit en het systeemdenken dat de sector zo hard nodig heeft, helpen vorm te geven.”