Ken jij de risico’s van infectieziekten bij veldwerk?
In april organiseren we de eendaagse cursus Voorkomen van infectieziekten bij veldwerk. In deze cursus leer je, als veldmedewerker of leidinggevende, welke risico’s er zijn bij veldwerk en welke maatregelen je kunt nemen. In onderstaand artikel zet docent Fedor Gassner uiteen welke infectieziekten veel voorkomen en hoe je je hiertegen kunt beschermen.
Infectieziekten en veldwerk
Bij buitenwerk in het groen en met water liggen er veel verschillende infectieziekten op de loer. Toch steken de meeste van die ziekten maar bij een handvol mensen de kop op. De uitzondering daarop is de ziekte van Lyme, die je via tekenbeten op kunt lopen en in Nederland veel voorkomt. Minder algemene ziekten zijn bijvoorbeeld de ziekte van Weil (leptospirose), hazenpest, hantavirusinfectie, vossenlintworm en hondsdolheid via vleermuizen. Vooral die laatste twee komen bijna niet voor bij mensen, maar de ziekte circuleert wel in de natuur. Ook zijn er door veranderingen in het klimaat, de inrichting van de leefomgeving en verspreiding van diersoorten toenames te zien in het voorkomen van bepaalde infectieziekten die in de buitenlucht worden opgelopen. Sinds 2016 liepen enkele mensen in Nederland tekenencefalitis (ook wel TBE of FSME) op, een ziekte die we voorheen vooral uit Scandinavië, Centraal- en Oost-Europa kenden. En moeten we nu extra uitkijken voor de in 2019 veel besproken ‘reuzenteek’?
Vooral de ziekte van Lyme komt regelmatig voor bij werkenden. Exacte aantallen weten we niet, maar in de algemene populatie lopen jaarlijks 27.000 mensen per jaar de ziekte van Lyme op, waarvan 1.500 mensen ernstigere klachten krijgen dan de relatief onschuldige rode ring of vlek. De andere infectieziekten zijn veel minder algemeen. Het vaakst wordt de ziekte van Weil gezien met gemiddeld 30 gevallen per jaar. De meerderheid daarvan wordt in het buitenland opgelopen, en zijn niet werk gerelateerd. Het aantal besmette mensen is alleen niet altijd een geschikte maat voor het risico. Bepaalde infectieziekten vormen bij specifieke werkzaamheden een risico en kunnen ernstige langdurige klachten veroorzaken. Het is dus zaak juist dan preventieve maatregelen te treffen. Bovendien hebben werkgevers een verplichting medewerkers te beschermen tegen infectieziekten, en hebben werknemers vervolgens de plicht zich aan de aangeboden maatregelen te houden. Een belangrijke maatregel bestaat uit voorlichting.
De belangrijkste tips op een rijtje
- Zorg dat je na werken in het groen een systematische tekencontrole doet.
- Tref passende preventieve maatregelen bij veldwerk, zoals het dragen van met permethrine geïmpregneerde kleding, handschoenen of andere hygiënemaatregelen. Welke maatregelen zinvol zijn hangt af van de werkzaamheden.
- Herken risicosituaties en symptomen van infectieziekten op tijd.
Bij mensen in de bos-en natuursector zijn maatregelen vaste prik, maar in andere beroepsgroepen (wetenschap, adviesbureaus, watersector) is er zeker nog ruimte voor verbetering van kennis en maatregelen. Het herkennen van risicosituaties en vroeg (h)erkennen van symptomen zijn ook erg belangrijk. Nascholing speelt daarin een belangrijke rol.
Cursus Voorkomen infectieziekten bij veldwerk
Tijdens de cursus krijg je kennis van de meest relevante infectieziekten. Zo leer je waar de infectieziekten vandaan komen, maar vooral hoe je ze kunt voorkomen en vroegtijdig kunt herkennen. Een verdieping op de teek zorgt dat de deelnemers zelf de juiste kennis hebben om de ziekte van Lyme te voorkomen, maar dat ook met collega's en klanten kunnen delen. Bovendien is de opgedane kennis erg handig voor mensen die in hun vrije tijd in het groen actief zijn in watersport, tuinieren, wandelen, jagen, kamperen en fietsen.
De ééndaagse cursus Voorkomen infectieziekten bij veldwerk staat gepland voor 16 april 2020.
