Van docent naar procesbegeleider
De rol van docent kun je verdiepen. Niet alleen kennis overdragen, maar de deelnemers ook zelf een meer actieve rol geven. Zo help je hen om (eigen) leerdoelen te bereiken. Naast docent neem je dan ook de rol aan van procesbegeleider. Maar wat betekent deze andere rol voor jou? En hoe geef je hier ‘handen en voeten’ aan?
Een voorbeeld….
Je start met een nieuwe lesgroep. Na de kennismaking sta je voor de groep en je houdt een enthousiast en inspirerend verhaal over jouw vakgebied. Je gebruikt tal van praktijkvoorbeelden en duidelijke sheets met weinig woorden en veel beelden. Zoals je in jouw lesplan hebt voorbereid, stel je na 20 minuten de eerste vragen voor meer interactie. Maar er komen nauwelijks antwoorden. Dus ja, je gaat weer verder met je verhaal tot de pauze.
Zo gaat de les verder. Aan het eind van de les bedanken de deelnemers je voor jouw interessante verhaal. Toch gaat het bij jou knagen, want hebben de deelnemers nu daadwerkelijk iets geleerd? Had je zelf niet wat minder willen praten en juist meer deelnemers aan het woord gehad?
De rol van docent
In bovenstaand voorbeeld komt de rol van docent tot uiting. Een docent staat voor de groep, heeft de leiding, is inhoudsdeskundig, geeft uitleg en beantwoordt vragen. Alle interactie loopt via de docent.
Als je als docent voor de groep staat, dan roept dit een bepaalde reactie op. Deelnemers luisteren en kijken en reageren indien gevraagd. De docent stuurt en de deelnemer vertoont reactief gedrag.
De rol van procesbegeleider
Als we inzoomen op de rol van procesbegeleider, dan zien we hier minder kenmerken van de sturende docent en meer kenmerken van een gids. De docent als procesbegeleider zit bijvoorbeeld in de groep of loopt rond. Deelnemers werken in groepjes aan een vraag en proberen zelf achter het antwoord te komen. De docent kijkt wat er gebeurt en reageert daarop. Als er een vraag komt, geeft de docent niet gelijk het antwoord. Je speelt de vraag door naar een ander en je stimuleert samenwerking en interactie.
Ook de rol van procesbegeleider roept bepaald gedrag op bij de deelnemers. Ze vertonen actief gedrag: zullen eerder initiatief nemen, reageren op vragen en werken meer samen.
Wisselen van rol
De ene rol is niet beter of slechter dan de andere rol. Als je als vakspecialist begint met lesgeven is het logisch om te starten als docent. Een volgende stap is om door te groeien naar procesbegeleider. De combinatie van beide rollen, docent en procesbegeleider, maakt jouw les krachtiger en zorgt voor meer betrokkenheid van de deelnemers. Met als effect dat deelnemers beter hun (eigen) leerdoelen bereiken. Waarschijnlijk beleef jij als docent hier ook meer plezier aan.
Masterclass ‘Van docent naar procesleider'
Wil jij leren wat de rol van procesbegeleider betekent en hoe je dit kunt inpassen in jouw lessen? In de masterclass ‘Van docent naar procesleider’ kijken we samen met jou of je nu al beide rollen toepast en hoe je dit zou kunnen doen. We onderzoeken welke interactieve werkvormen mogelijk zijn. We gaan ook een aantal werkvormen uitproberen om te ervaren wat het effect is. Kortom een interactieve masterclass, waarin we je als docent begeleiden naar een andere rol.
Deze masterclass organiseren we later in 2023. Wil jij je interesse om deel te nemen alvast kenbaar maken? Stuur dan een e-mail naar Mark van Dodeweerd.
